27 yanvar Shavkat Mirziyoyev davlat dasturi «Atrof-muhitni muhofaza qilish va «yashil iqtisodiyot» yiliga bag‘ishlangan loyiha bo‘yicha yig‘ilish o‘tkazdi, bu loyiha bir oy davomida jamoatchilik muhokamasidan o‘tdi. Buni prezident matbuot xizmati xabar bermoqda. Hujjat bilan 11 million fuqaro tanishdi va 100 dan ortiq takliflar kiritildi.
So‘nggi yillarda «yashil» energiyaning umumiy quvvatlar tarkibidagi ulushi 16% ga yetdi, bu yilda esa bu ko‘rsatkichni 26% ga oshirish rejalashtirilmoqda. Buning uchun yana 16 ta yirik quyosh va shamol elektr stansiyalari 3.5 Gvt quvvatga, 5 ta yirik GES 160 Mvt quvvatga va 1.8 Gvt energiya saqlash quvvatiga ega bo‘lgan obyektlar ishga tushiriladi.
Davlat rahbari qo‘shimcha ravishda 1 Gvt quvvatga ega loyihalarni ishlab chiqishni topshirdi.
Shuningdek, davlat korxonalarida, sanoat va xizmat ko‘rsatish majmualarida, shuningdek, uylarida quyosh panellarini o‘rnatishni rag‘batlantirish davom ettiriladi. Ushbu maqsadlar uchun 2 trillion so‘m miqdorida kreditlar ajratiladi. Sirdaryo viloyatidagi Bayavut tumani 19-maktabining tajribasi asosida bolalar bog‘chalari, maktablar va shifoxonalarda issiqlik nasoslarini joriy etish kengaytiriladi.
Bu yilda iqtisodiy o‘sish sur’atlarini 6% dan kam bo‘lmagan darajada saqlab qolish va yalpi ichki mahsulotni 125 milliard dollar darajasidan oshirish maqsadi qo‘yilgan. Bunga erishish uchun asosiy omillar sifatida ratsional va tejamkorlik keltirilgan.
Shu maqsadda Bosh vazir o‘rinbosari, iqtisodiyot va moliya vaziri Jamshid Kuchkarovga xarajatlarni 15-20% ga qisqartirish va energiya samaradorligi hisobiga qo‘shilgan qiymatni oshirish dasturini ishlab chiqish topshirilgan.
Prezident resurslarni tejovchi iqtisodiyot modeliga o‘tish vaqti kelganini ta’kidladi.
Masalan, elektrotexnika, avtomobilsozlik, farmatsevtika va oziq-ovqat sanoatida 1 tonna iste’mol qilingan energiya uchun qo‘shilgan qiymat 15-20 baravar yuqori, kimyo, qurilish va to‘qimachilik sohalariga nisbatan.
Kam energiya iste’mol qiladigan va yuqori qo‘shilgan qiymatga ega sohalarni rivojlantirish, shuningdek, yuqorida sanab o‘tilgan sektorlarda resurslarni tejashni ta’minlash vazifasi qo‘yilgan. Energiya iste’moli yuqori bo‘lgan 400 ta yirik korxonada energiya auditi o‘tkazish va tejovchi texnologiyalarni joriy etish belgilangan.
Bu yilda 15% ishlab chiqarish va infratuzilma loyihalari ekologik toza bo‘ladi, 2027 yilga kelib ularning ulushi 30% ga, 2030 yilga kelib esa 55% ga yetadi.
Kam uglerodli loyihalarni qo‘llab-quvvatlash uchun 300 million dollar EBRR, Jahon banki va boshqa tashkilotlardan jalb qilinadi.
Energiya komplekslarini qurishda uskunalar va komponentlar 4 milliard dollar miqdorida mahalliy korxonalarda ishlab chiqariladi. Bu yirik loyihalarda «yashil komponent» ulushini 25% dan 31% ga oshirish imkonini beradi.
So‘nggi uch yil ichida 698 ta bog‘ va 316 ta jamoat bog‘i yaratildi. Quruqlashgan Orol dengizining tubida yashil hududlar 2 million gektar atrofida tashkil etildi. Bu yilda 18 ta ko‘kalamzorlashtirish xo‘jaliklari tashkil etiladi, ular ko‘chatlar yetishtirishga ixtisoslashadi.
«Ilm-loyiha-amaliyot» printsipi asosida selektsiya ishlarini kuchaytirish, urug‘chilik laboratoriyalarini tashkil etish, intensiv tajriba maydonchalari va «ona» plantatsiyalarni ochish rejalashtirilmoqda. Bu xo‘jaliklarda joriy yilda 123 million ko‘chat yetishtirish rejalashtirilmoqda. Qo‘shimcha ravishda, «Yashil olam» platformasi ishga tushiriladi, bu yerda ko‘chatlarni onlayn xarid qilish mumkin bo‘ladi.
O‘z hududini ko‘kalamzorlashtirayotgan va ishlab chiqarishda ekologik toza uskunalar va materiallardan foydalanayotgan biznesga «yashil tadbirkor» maqomi beriladi, bu tadbirkorlar reytingida hisobga olinadi. Ular «yashil sertifikat» olish va yangi bozorlarni izlashda keng qamrovli yordam olishadi.
Avvalroq Spot, Senat karbon birligini joriy etish bo‘yicha qonun loyihasini rad etganini xabar qilgan edi.