2024 yil yakunlariga ko‘ra, milliy valyutada berilgan mikroqarzlar va mikrokreditlar hajmi yarmidan ko‘proq oshdi, bu haqda Spot o‘rganib chiqqan Markaziy bank ma'lumotlari shuni ko‘rsatadi.
Yanvar-dekabr oylari davomida fuqarolar mikroqarzlar uchun 45,83 trillion so‘m olishdi, bu o‘tgan yilga nisbatan 59,44% ko‘proqdir. Eng yuqori oylik ko‘rsatkichlar 2024 yil oxiriga to‘g‘ri keldi. Dekabr oyida mikroqarzlar berish bo‘yicha mutlaq rekord o‘rnatildi — 5,1 trillion so‘mdan ortiq.
O‘tgan yilda mikrokreditlash 52,91% ga oshdi — 11,37 trillion so‘mdan 17,4 trillion so‘mga yetdi. Eng ko‘p mikrokreditlar aholi uchun iyun va oktabr oylarida berildi (1,8 trillion so‘mdan ko‘proq).
To‘rtinchi chorakda mikroqarzlar berish (+75,74%) 2023 yilning mos davriga nisbatan tezlashdi, o‘z navbatida mikrokreditlarning o‘sish sur'ati sezilarli darajada sekinlashdi (+30,55%).
Mikrofansirovka
2024 yil yanvarida o‘sha paytdagi Markaziy bank rahbari Mamariyo Nurmurodov mikrofinans bozorida pufakchani shakllantirish uchun hech qanday shart-sharoitlar yo‘qligini ta'kidladi. 2023 yilda chakana kreditlar umumiy portfelning 26% dan 33% gacha oshdi, ayrim chakana kreditlash segmentlarida esa qizishlar kuzatildi.
O‘sha yil fevral oyining oxirida Shavkat Mirziyoyev mikroqarzning maksimal summasini ikki baravar oshirishni tasdiqladi — 50 million so‘mdan 100 million so‘mga.
O‘tgan yil oxirigacha prezident 50 ta mikrofinans tashkilotini yaratishni va ularga 1 trillion so‘m moliyaviy resurs ajratishni topshirdi.
Iyul oyida Markaziy bank islomiy moliyalashtirish sohasida mikrofinans tashkilotlari faoliyati to‘g‘risidagi nizomni tasdiqladi. Mikrofinans tashkilotlari islomiy moliya bilan shug‘ullanishlari mumkin, ammo buni amalga oshirish uchun ular maxsus kengash tuzishlari va alohida hisobot yuritishlari kerak.
Bundan tashqari, 1 noyabrdan onlayn-kreditlar berishda "sovutish davri" kuchga kirdi. Ariza berish uchun ilova orqali biometrik identifikatsiyadan o‘tish zarur. Bu ariza beruvchining shaxsan ariza berganligini aniqlash imkonini beradi. Agar qarzdorning ko‘p qarzlari yoki kechikishlari bo‘lsa, bank kredit berishni rad etishi yoki uning summasini kamaytirishi mumkin.
Oldinroq Spot 2024 yilda O‘zbekistonda iste'mol va avtokreditlar berish ikki baravar kamayganini yozgan edi.