Yangi AQSh ma'muriyati Donald Tramp boshchiligida Markaziy Osiyo respublikalariga nisbatan Jekson-Venik tuzatmasini saqlashni sovuq urushdan qolgan meros deb hisoblaydi. Bu haqda TASS xabar bermoqda.
Jekson-Venik tuzatmasi savdo qonuniga 1974 yilda AQSh Kongressi tomonidan sovuq urush davrida qabul qilingan. U chegaralash savdo munosabatlarini "bozor iqtisodiyoti" bo'lmagan mamlakatlar bilan, fuqarolarining emigratsiyasiga ruxsat bermagan yoki bunga to'siqlar kiritgan davlatlar bilan o'rnatilgan.
Asosiy maqsad Sovet Ittifoqidan va boshqa sotsialistik lager mamlakatlaridan chiqish taqiqlariga qarshi kurash edi. Garchi Sovet Ittifoqi uzoq vaqt oldin parchalanib ketgan bo'lsa-da, tuzatma ba'zi mamlakatlar, jumladan Markaziy Osiyo uchun amal qilib kelmoqda.
«Bu relyef o'tgan davrning qoldig'i», - dedi AQSh davlat kotibi lavozimiga nomzod Marko Rubio Senatdagi eshitishlar davomida. U shuningdek, zamonaviy sharoitlarda tuzatmani bosim vositasi sifatida ishlatish g'alati ko'rinishda ekanligini qo'shib o'tdi.
Rubio AQSh Savdo Vazirligi allaqachon Qozog'istonni bozor iqtisodiyoti deb tan olganini ta'kidladi, bu esa ushbu qonunning eskirgan xarakterini yana bir bor tasdiqlaydi. Uning fikricha, mintaqalar bilan munosabatlarda yangi yondashuvlarni izlash muhim, eski mexanizmlarga tayanmaslik lozim.
Marko Rubio, Florida shtatidan nomzod, Senatda keng qo'llab-quvvatlanmoqda. Uning davlat kotibi lavozimiga tasdiqlanishi Trampning inauguratsiyasidan so'ng yaqin kunlarda bo'lishi kutilmoqda.
Shuningdek, yangi AQSh prezidenti kriptovalyutalar tarafdori Pol Atkinsni Qimmatli qog'ozlar va fond birjasi komissiyasi (SEC) rahbari lavozimiga taklif qildi. Moliyaviy sektor ushbu qarorni ijobiy kutib oldi va kripto-regulatsiyada islohotlar kutmoqda.
Oldinroq Spot xabar berganidek, Tramp AQShda tug'ilish huquqi asosida fuqarolik olishni bekor qilishni rejalashtirmoqda.
AQSh Kongressi ma'lumotlariga ko'ra, sobiq SSRIdan O'zbekiston bilan bir qatorda Jekson-Venik tuzilmalariga amal qiladigan mamlakatlar qatoriga Ozarbayjon, Qozog'iston, Tojikiston va Turkmaniston kiradi, ammo ularga shartli yoki vaqtincha "normal savdo munosabatlari" maqomi berilgan va bu har yili ko'rib chiqiladi. Qirg'iziston 2000 yilda tuzilmadan chiqarilgan, Latviy, Litva va Estoniya esa 1991 yilda chiqarilgan.
Belarus AQSh bilan shunday shartlar asosida 2022 yilgacha savdo qilgan, shartli maqom Ukraina bilan Rossiya o'rtasidagi mojaro tufayli bekor qilingan. O'sha paytda Rossiya doimiy savdo munosabatlaridan mahrum bo'ldi, 2012 yilda WTOga qo'shilishi bilan tuzilmalar bekor qilindi. Bular bilan birga, tuzilmalar Kuba va KXDR uchun ham amal qiladi.